กรรมวิธีการปลูกกวาวเครือขาว โดยการเล่าเรียนแบบธรรมชาติ

กวาวเครือขาว คุณประโยชน์สรรพคุณ และงานศึกษาทำการค้นคว้าและวิจัยจุดเด่นข้อตำหนิ
กวาวเครือขาว ผลดีกวาวคุณประโยชน์ แล้วก็งานศึกษาเรียนรู้วิจัย
ชื่อสมุนไพร กวาวเครือขาว
ชื่ออื่นๆ/ ชื่อประจำถิ่น กวาวเครือ , จานเครือ (อีสาน) ,ตานเครือ , ทองนอกรือ , จอมทอง , (ใต้) ตานจอมทอง (ชุมพร) โพ้ต้น ( กาญจนบุรี) .โพะตะกู
ชื่อวิทยาศาสตร์ Pueraia candollei Graham ex Benth. Var mirifica
ชื่อสกุล Leguminosae-Papilionoideae

บ้านเกิด
กวาวเครือขาวเป็นพืชที่ขึ้นบริเวณป่าเบญจพรรณ เจอกระจากทั่วไปตั้งแต่ อินเดีย กรุ๊ปประเทศอินโดจีน มาเลเซีย อินโดนีเซีย จีน ประเทศญี่ปุ่น รวมทั้ง ไทย สำหรับในประเทศไทย พบกระจากในป่าเบญจพรรณในภาคเหนือ ภาคตะวันตก และภาคอีสาน แต่จะมักพบในภาคเหนือของไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่ที่มีอินทรีย์สารสูงตามป่าเขา ดินที่มีค่าความเป็นกรดเป็นด่างราวๆ 5.5 ที่สูงจาก

ระดับน้ำทะเล 300 – 800 เมตร ในภาวะธรรมชาติมีการกระบุงประเภทด้วยเมล็ด โดยทั้งนี้พบว่าจะมีการออกดองช่วงก.พ.ถึงมี.ค.และก็ติดฝักในม.ย. สามารถพบกวาวเครือขาวพันอยู่กับต้นไม้ใหญ่โดยยิ่งไปกว่านั้นต้นสักในจังหวัดกาญจนบุรี ตาก จังหวัดลำปาง จังหวัดเชียงใหม่ ในรอบๆที่เป็นดงไผ่ในจังหวัดกาญจนบุรี สระบุรี ลพบุรี ชัยภูมิ พบว่ามีกวาวเครือขาวกระจากจำพวกอยู่ได้ดีด้วยเหมือนกัน
ลักษณะทั่วไปของกวาวเครือขาว
กวาวเครือขาวเดินถูกให้มีชื่อทางด้านวิทยาศาสตร์ว่า Butea superba Roxb. เป็นพืชเครือญาติถั่ว ขึ้นในป่าเบญจพรรณ ลักษณะเป็นไม้เถาเนื้อแข็งขนาดใหญ่ ผลัดใบ เลื้อยพาดพันบนต้นไม้เปียกชื้น
ลำต้นเกลี้ยง บางทีอาจยาวถึง 5 เมตร ใบเป็นในประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ (Pinnately trifoliate) เรียงสลับกันปลายใบมีลักษณ์รูปไข่ปลายแหลม เนื้อใบด้านบนสะอาดด้านล่างมีขนสั้นๆประปรายเส้นกิ้งก้านใบข้างละ 5 – 7 เส้น ใบย่อยด้านข้างโคนมีลักษณะเบี้ยว หูใบรูปไข่ มีเยื่อก้านใบเห็นแจ่มแจ้ง ใบเสริมแต่งมีลักษณะเป็นเกล็ดมีขนาดเล็กมากมาย
ดอกออกในระยะผลัดใบ เป็นช่อยาวราวๆ 30 ซม. ดอกจะออกตามาซอกกิ่ง ข่อดอกเป็นข่อผู้เดียวและก็ช่อแยกกิ้งก้านออกปลายกิ่ง ดอกมีกลีบประดับประดารองรับ ดอกย่อยเป็นรูปถั่วเป็นดอกบริบูรณ์เพศมีทั้งปวงศผู้และเพศเมียในดอกเดียวกัน ทรงดอกเป็นแบบ Zygomorphic แบบที่เรียกว่า Papilionacaceous form ดอกประกอบด้วยกลีบดอกไม้ 5 กลีบ ที่มีขนาดและลักษณะไม่เหมือนกัน กลีบที่อยู่นอกสุดมีขนาดใหญ่สุด เรียกว่ากลีบ Standard กลีบที่เกาะติดอยู่ทางข้างๆทั้งสอง มีลักษณะคล้ายกัน เป็นงอนโค้งเหมือนปีกนกเรียกว่า กลีบ wing กลีบที่อยู่ภายในสุด 2 กลีบ จะเชื่อมรวมกันเป็นกระพุ้งคล้ายท้องเรือ เรียกว่า กลีบ (keel) เป็นกลีบที่ห่อเกสรไว้ มีก้านชูอับเรณูชิดกัน ดอกมีสีฟ้าอมม่วงถึงสีน้ำเงิน 2 – 3 ดอกต่อช่อ มีเกสรตัวผู้ 10 อัน รังไข่ยาวเป็นแบบ superior ภายในมี 1 ห้องมีเม็ดไข่อยู่ด้านใน
ฝักมีลักษณะแบน เมื่อแก่มีสีออกน้ำตาล ผิวมีขนสั้นๆกระจายถึงหมดจด ฝักมีความกว้างราวๆ 7 มิลลิเมตร ยาวโดยประมาณ 3 เซนติเมตร มีเมล็ด 3 – 5 เม็ดต่อฝัก เมล็ดมีลักษณะกลมมีเส้นผ่าศูนย์กลาง ราว 2 – 4 ซม. เมล็ดแก่จะมีลายสีเขียวผสมม่วง หรือ สีน้ำตาลผสมม่วง
หัวเป็นหัวใต้ดินเหมือนหัวมันแกว (Tiberous root) จะมีฤทธิ์ทางยามากในช่วงเวลาที่ผลัดใบ มีหลายขนาด หัวที่แก่มากมายมีขนาดใหญ่ อาจมีน้ำหนักสูงถึง 20 โล ที่เปลือก เมื่อเอามีดเฉือนจะมียางสีขาวเหมือนน้ำนม เนื้อในสีขาวคล้ายมันแกว เนื้อจะเปราะ มีเส้นมาก รสเย็นเบื่อเมา หัวที่ยังเล็ก เนื้อในจะละเอียด มีน้ำมาก
การขยายพันธุ์กวาวเครือขาว
เพาะพันธุ์โดยการปลูกแบบเพาะเมล็ด โดยอาจจะเริ่มโดยการผลิตต้นประเภทจากเม็ดหรือโดยแนวทางอื่น การผลิตต้นประเภทจากเม็ดจะต้องรอคอยเก็บเมล็ดในช่วงต้นถึงกลางหน้าร้อน เพราะกวาวเครือขาวออกดอกติดฝักในตอนกึ่งกลางฤดูหนาวจนกระทั่งกลางฤดูร้อน แหล่งกำเนิดของเมล็ดเป็นต้นกวาวเครือขาวที่อยู่ในป่า แกะเม็ดออกจากฝัก เก็บไว้ในที่แห้งหรือในภาชนะที่มีการระบายอากาศได้ ทำการเพาะเม็ดในกระบะใส่ดินผสมปุ๋ยอินทรีย์โดยให้เม็ดถูกฝังกลบไว้ลึกราวๆ 1 ซม. รดน้ำให้เปียกแฉะทุกๆวัน แนะนำให้กระทำการเพาะเม็ดในช่วงที่อากาศร้อนมากที่สุด ความร้อนจะช่วยให้เมล็ดผลิออกได้ง่ายขึ้น โดยปกติเมล็ดที่เก็บจากฝักที่แห้งติดอยู่ต้นแล้วเอามาเพาะในปีนั้นจะมีอัตราการงอกเกือบ 100% เมล็ดที่ถูกเก็บไว้ข้ามปีจะมีอัตราแตกหน่อน้อยลง
ส่วนประกอบทางเคมี
หัวกวาวเครือขาวมีสารที่เป็นประโยชน์อยู่อีกหลายอย่างแล้วก็สารที่ออกฤทธิ์เหมือนฮอร์โมน เอสโตรเจน ยิ่งกว่านั้นยังพบข้อมูลทางด้านโภชนาการดังต่อไปนี้




________________________________________
ส่วนประกอบ จำนวน (เปอร์เซ็นต์โดยน้ำหนักแห้ง)
________________________________________
พลังงานจากไขมัน 5.85 แคลอรีต่อ 100 กรัม
คาร์โบไฮเดรตรวม 67.66
ไฟเบอร์รวม (dietary Fiber) 20.39
น้ำตาลรวม (Total Sugar) 19.35
คาร์โบไฮเดรต อื่นๆ 27.92
โปรตีน 7.88
ไขมัน 0.66
แคลเซี่ยม 7.56
เหล็ก 0.029
พลังงานรวม 308.01 แคลอรีต่อ 100 กรัม
________________________________________

องค์ประกอบทางเคมีของหัวกวาวเครือขาว (Pueraria mirifica)
ที่มา : ชาลีรวมทั้งวันชัย (2544)

ส่วนสาระสำคัญกลุ่มต่างๆ
ที่พบในกวาวเครือขาวสามารถแบ่งเป็นกรุ๊ปๆได้ดังต่อไปนี้
7.1 สารกลุ่มคูมารินส์ (Coumarins)
ยกตัวอย่างเช่น Coumestrol, Mirificoumestan, Mirificoumestan Glycol รวมทั้ง Mirificoumestan hydrate

สูตรโครงสร้างทางเคมีของ Coumestrol
ที่มา : สุนิสา (2552)

สูตรองค์ประกอบทางเคมีของ Mirificoumestam
ที่มา : สุนิสา (2552)

7.2 สารกลุ่มฟลาโวนอยด์ (Flavonoids)
โดยในหัวกวาวเครือขาวมีสารประเภท lsoflavonoid หลายประเภท เป็นต้นว่า Genistain, Daidzein, Daidzin, Puerarin, Puerein-6-monoacetate, Mirificin, Kwakhurin และก็ Kwakhurin hydrate

Genistein : R1 = H , R2 = OH
Daidzein : R1 = H , R2 = H
Puerarin : R1 –Glucose, R2 = H
Mirificin : Glucose – Apiose , R2 = E
สูตรโครงสร้างทางเคมีของสารกลุ่ม Flavonoids
ที่มา : สุนิสา (2552)
7.3 สารกรุ๊ปโครมีน (Chromene)
สาระสำคัญลำดับต้นๆในกวาวเครือ เป็นต้นว่า Miroestrol ซึ่งเป็นสารที่มีแถลงการณ์ว่ามีฤทธิ์เหมือนเอสโตรเจน พบจำนวน 0.002 – 0.003 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักหัวแห้ง หรือราว 15 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมของกวาวเครือแห้ง มีรูปผลึก 2 แบบเป็นแบบที่มีน้ำหนักอยู่ในผลึก (hydrate form) ลักษณะเป็นรูปเข้มอ้วน และก็แบบผลึกที่ไม่มีน้ำอยู่ในผลึก (anhydrate form) มีลักษณะเป็นแผ่น ไม่มีสี มีจุดหลอมเหลว 268 – 270 องศาเซลเซียส

สูตรโครงสร้างทางเคมีของ Miroestrol
ที่มา : สุนิสา (2552)

7.4 สารกรุ๊ปสเตียรอยด์ (steroids)
สเตียรอยด์ที่เจอในหัวกวาวเครือ ดังเช่นว่า B-sitosterol, Stigmasterol, Pueraria รวมทั้ง Mirificasterol
7.5 สารประกอบอื่นๆ
นอกจากสารกลุ่มที่กล่าวแล้วข้างต้น ในหัวกวาวเครือขาวยังมีสารจำพวกแอลเคน แอลกอฮอร์แล้วก็สารประเภทไขมัน คือ Puereria, Mififica glyceride lithium, Potassium, Sodium, Phosphate, แคลเซียม, โปรตีน, ไขมัน, และก็เส้นใย นอกนั้นยังมีสารชนิด Saponim อยู่อีกหลายประเภท
ซึ่งสารต่างๆพวกนี้หลากหลายประเภทมีคุณสมบัติเป็นไฟโตเอสโตรเจน (phytoestrogen) ซึ่งแสดงว่าเป็นเอสโตรเจนที่ได้จากพึชแล้วก็ออกฤทธิ์เหมือนกันกับฮอร์โมนเอสโตรเจนทุกอย่าง หรือบางทีอาจหมายถึงสารที่ออกฤทธิ์ที่ตัวรับ (Receptor) เดียวกับฮอร์โมนเอสโตรเจน ซึ่งเดี๋ยวนี้เข้าใจดีแล้วว่า receptor นี้มี 2 Subtypeหมายถึงestrogen receptor alpha แล้วก็ beta subtype ปัจจุบันนี้ไฟโตเอสโตรเจนที่มีอยู่ในกวาวเครือขาวสามารถแบ่งได้เป็นสารที่มีความแรงสูงรวมทั้งความแรงต่ำ โดยกรุ๊ปที่มีความร้ายแรงต่ำ อย่างเช่น Coumestrol, Daidzein, Daidzin, Genistin, Genistein, Mirificn แล้วก็ Puerarin
สรรพคุณกวาวเครือขาว
หัว รสเย็นเบื่อเมา บำรุงเนื้อหนังให้เต่งตึง บำรุงสุขภาพ ชูกำลัง เป็นยาอายุวัฒนะสำหรับคนวัยแก่ แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย แก้เมื่อยล้า ผอมโซ นอนไม่หลับ มีฮอร์โมนผู้หญิงสูง ทาหรือกินทำให้เต้านพขยายตัว เส้นผมดกดำ เพิ่มเส้นผม เป็นยาปรับรอบเดือนอาจจะเป็นผลให้แท้งลูกได้ บำรุงความกำหนัด ทำให้อวัยวะสืบพันธุ์และก็มดลูกมีเลือดมาคั่งมากเพิ่มขึ้น บำรุงอวัยวะสืบพันธุ์ให้รุ่งโรจน์ แก้โรคจาฟาง ต้อกระจก ทำให้ความจำดี ทำให้มีพลัง เคลื่อนไหวปราดเปรียว บำรุงเลือด กินได้นอน ผิวหนังเต่งตึงผุดผ่อง ช่วยลดลักษณะของสตรีวัยหมดประจำเดือน โดยมีการเรียนฤทธิ์ขของกวาวเครือขาวต่อการลดอาการร้อนวูบวาบ มีฤทธิ์ต้านทานอนุมูลอิสระและก็ช่วยทำให้เรื่องของความจำและการเรียน ช่วยลดอาการช่องคลอดแห้งในสตรีวัยหมดประจำเดือนได้
ต้นแบบและขนาดการใช้กวาวเครือขาว
สถาบันการแพทย์แผนไทย กระทรวงสาธารณสุข กำหนดขนาดการใช้ดังต่อไปนี้
การใช้เป็นองค์ประกอบในตำรับบำรุงย่างกาย ให้รับประทานยาตำรับที่มีส่วนประกอบของผงกวาวเครือขาว ไม่เกิน 1 – 2 มิลลิกรัม ต่อกก.ต่อวัน หรือราววันละไม่เกิน 50 – 100 มิลลิกรัม อาการข้างเคียงที่บางทีอาจพบได้คือ เจ็บเต้านม มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด ปวดหรือเวียนศีรษะ อาเจียนคลื่นไส้
ตำราเรียนยาของหลวงอนุสารเพราะ
กำหนดขนาดที่ใช้ของหัวกวาวเครือขาว โดยให้กินกวาวเครือขาวผสมน้ำผึ้ง ขนาดเท่าเม็ดพริกไทย 1 เมล็ดต่อวัน รับประทานมากมายจะก่อให้มึนเมาเป็นพิษคนวัยหนุ่มสาวไม่ควรรับประทาน
การศึกษาเล่าเรียนทางเภสัชวิทยาของกวาวเครือขาว
การทดลองในหนูเพศเมียที่รับประทานกวาวเครือขาวพบว่า มีผลยั้งการให้นมของหนูที่กำลังให้นม โดยไปยังยั้งการก้าวหน้าของต่อมน้ำนม และก็การสร้างนม ส่งผลคุ้มครองปกป้องการตั้งท้อง เมื่อให้หนูกินในตอนตั้งครรภ์วันที่ 1 – 10 ต่อเนื่องกัน หรือให้กินในช่วงที่มีการโยกย้ายของตัวอ่อน โดยการทำให้มากเกินแท้ง แล้วก็เมื่อให้ในหนูที่ตัดรังไข่ออก รับประทานกวาวเครือพบว่าน้ำหนักของมดลูกและปริมาณของเหลวในมดลูกมากขึ้น เหมือนกันกับที่เจอในหนูที่ได้รับ ethinyl estradiol แล้วก็มีกล่าวว่ากวาวเครือขาวมีฤทธิ์คุมกำเนิดที่ดีในหนูขาวเมื่อให้ในขนาด 1 กรัม/ตัว/อาทิตย์ ส่วนผลของกวาวเครือขาวต่อหนูเพศผู้พบว่าสัตว์มีความประพฤติปฏิบัติการผสมพันธุ์น้อยลง และก็มีขนาด และน้ำหนักอัณฑะ epididymis ต่อมลูกหมาก แล้วก็ seminal vesicles ต่ำลง และมีจำนวนตัวสเปิร์ม และก็เปอร์เซ็นต์การเคลื่อนไหวของตัวน้ำเชื้อลดลง
การศึกษาทางสถานพยาบาลในระยะที่ 2 ในอาสาสมัครกรุ๊ปก่อนและหลังวัยหมดระดู ที่มีลักษณะอาการพร่องฮอร์โมนเอสโตรเจน ปริมาณ 37 ราย ใช้เวลา 6 เดือน พบคะแนนของงอาการวัยหมดระดูต่ำลงจาก 35.6 เป็น 15.1 รวมทั้ง 32.6 เป็น 13.69 ในกรุ๊ปที่ได้รับ 50 มก.ต่อวัน รวมทั้ง 100 มก.ต่อวัน เป็นลำดับ แต่ว่าเจออาการข้างเคียง คือ อาการคัดตึงเต้านมประมาณจำนวนร้อยละ 35 และก็อาการเลือดออกกระปริดกระปรอยๆโดยประมาณร้อยละ 16.2

การเรียนรู้ทางพิษวิทยาของกวาวเครือขาว
การเรียนรู้พิษฉับพลันของผงหัวกวาวเครือขาวในรูปผงยาแขวนขี้ตะกอนในน้ำ พบว่าไม่ก่อให้เกิดอาการพิษทันควันในหนูถีบจักร ขนาดที่ทำให้สัตว์ทดสอบตายกึ่งหนึ่ง (LD50) มีค่ามากกว่า 16 กิโลกรัม / น้ำหนักตัว 1 กิโล การทดลองพิษครึ่งเรื้อรังในหนูขาวจำพวกวิสตาร์โดยการป้อนผงหัวกวาวเครือขาวในรูปผงยาห้อยขี้ตะกอนในน้ำ ขนาด 10 รวมทั้ง 100 มิลลิกรัม/กิโลกรัม/วัน ไม่ทำให้มีการเกิดความไม่ปกติต่อค่าโลหิตวิทยา และค่าทางวิชาชีวเคมี หรือพยาธิภาวะใดๆก็ตามแต่การให้ในขนาด 1000 มิลลิกรัม/กิโลกรัม/วัน ทำให้หนูเกิดภาวะโลหิตจาง ปริมาณเม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด ระดับวัวเลสเตอรอคอยล น้ำหนักอัณฑะ ของหนูเพศผู้ต่ำลงอย่างเป็นจริงเป็นจัง และมีอัตราการเกิด hyperemia ของอัณฑะ ในหนูเพศภรรยาที่ได้รับในขนาด 100 รวมทั้ง 1000 มิลลิกรัม/กก./วัน พบว่าระดับโคเลสเตอรอคอยลต่ำลง มดลูกบวมเต่ง มีอัตราการเกิด cast ที่ไตสูงขึ้นยิ่งกว่ากรุ๊ปควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ
ข้อเสนอแนะ
ถ้ารับประทานเกินขนาด จะก่อให้เกิดอันตรายได้ ทำให้มีลักษณะอาการมึนเมา อ้วก คลื่นไส้ ห้ามใช้ในหญิงวัยเจริญพันธุ์ เนื่องจากว่าสารที่มีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนผู้หญิงในกวาวเครือขาวมีความแรงของตัวยาจะก่อกวนลักษณะการทำงานของฮอร์โมนเพศ และระบบประจำเดือนได้
ข้อควรตรึกตรอง ห้ามกินเกินขนาดที่แนะนำให้ใช้

คำค้นหาที่เกี่ยวข้อง : ประโยชน์กวาวเครือ