ข้อเเนะนำ/ข้อควรระวังสมุนไพรถั่งเช่า

ถั่งเช่า ประโยชน์สรรพคุณ และงานวิจัยข้อดีข้อเสีย

ชื่อสมุนไพร  ถั่งเช่า
ชื่ออื่นๆ ตังถั่งเช่า (dong Chong Cao) ,ตังถั่งแห่เช่า (dong Chong Xia Cao), หญ้าหนอน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ophiocord yceps  sinensis

ถิ่นกำเนิด

ถั่งเช่าพบได้ แถบทุ่งหญ้าประเทศจีน (ธิเบต) , เนปาล , ภูฎาน ในระดับความสูง 10000 -12000 ฟุต จากระดับน้ำทะเล  แต่ในปัจจุบันมีการเพาะเลี้ยง  ส่วนใหญ่เพาะเลี้ยงในบริเวณภาคใต้ของมณฑลชิงไห่ , เขตซานโตวในธิเบต   มณฑลเสฉาน   ยูนนาน   และกุ้ยโจว 

ลักษณะทั่วไปของถั่งเช่า

ถั่งเช่า ที่เรียกว่าต้นหญ้าหนอน เนื่องจากสมุนไพรชนิดนี้ประกอบไปด้วย 2 ส่วน ฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นต้นหญ้า คือ ส่วนที่เป็นตัวหนอน  ตัวหนอนของผีเสื้อ มีชื่อวิทยาศาสตร์ Hepialus  armoricanus Oberthiir  และบนตัวหนอนมีเห็ดประเภทหนึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ Cordyceps sinensis (Berk.) Saec. หนอนประเภทนี้ในช่วงฤดูหนาวจะฝังตัวจำศีลอยู่ใต้ดินภูเขาหิมะ  เมื่อน้ำแข็งเริ่มละลาย  สปอร์เห็ดจะพัดไปกับน้ำแข็งที่ละลาย แล้วไปตกที่พื้นดิน จากนนั้นตัวหนอนเหล่านี้ก็จะกินสปอร์ และเมื่อฤดูร้อนสปอร์ก็เริ่มเจริญเติบโตเป็นเส้นใยโดยอาศัยการดูดสารอาหารและก็แร่จากตัวหนอนนั้น เส้นใยแตกหน่อออกจากห้องของตัวหนอน แล้วก็งอกออกจากปากของมัน เห็ดพวกนี้ต้องการแสงตะวันมันก็เลยงอกขึ้นสู่พื้นดิน  รูปลักษณะข้างนอกคล้ายไม้กระบอก ส่วนตัวหนอนเองก็จะเบาๆตายไป อยู่ในรูปแบบของหนอนตามซาก  ฉะนั้น “ถั่งเช่า” ที่ใช้สำหรับเพื่อการทำเป็นยาก็คือ ตัวหนอนและเห็ดที่แห้งแล้วนั่นเอง  โดยถั่งเช่าที่มีคุณภาพดี  ตัวหนอนควรจะมีสีเหลืองแจ่มใส  แล้วก็มีความยาว ขนาดใหญ่บริบูรณ์ ข้างหน้าตัดมีสีขาวปนเหลือง  และก็ส่วนที่เป็นรา มีสีน้ำตาลเข้ม

การขยายพันธุ์ของถั่งเช่า

• เตรียมขวดแก้ว
• ตระเตรียมสารอาหารสำหรับเชื้อเห็ดถั่งเช่าสีทองคำหมายถึงข้าวสังข์หยด , ปลายข้าว , ข้าวโพด . ถั่วเขียว , ถั่วเหลือง , กากถั่วเหลืองรำข้าว , ตัวหนอนไหม(ดักแด้)(บด) เพื่อมาเป็นแหล่งโปรตีน ถ้าช่วงไหนไม่มีหนอนไหม ก็ให้ใช้ไข่แทน
• นำน้ำกินที่ต้มกับมันฝรั่ง , ข้าวโพดอ่อน , ไข่ และจากนั้นจึงนำไปเพิ่มในขวดที่ใส่อาหารไว้
• นำไปนึ่ง ในหม้อนึ่งความดัน ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส , ด้วยความดันที่ 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว ตรงเวลา 30 นาที กรณีที่นึ่งด้วยลังถึง ให้นึ่งนานเป็นเวลา 30 – 40 นาที จากเมื่อน้ำเดือด , แล้วนำมาพักไว้ 1 วัน , แล้วนำมานึ่งแบบเดิมอีกรอบหนึ่ง
• จากนั้นนำไปเขี่ยใส่เชื้อเห็ด ลงในขวดสารอาหาร แล้วหลังจากนั้นก็ค่อยนำไปบ่งเชื้ออีก 2 อาทิตย์ ในที่มืด
• ต่อจากนั้นนำมาเลี้ยงต่อในที่ ควบคุมอุณหภูมิ ให้มีความเย็น 18 องศา ต่ออีก 2 – 3 เดือน จนกระทั่งเห็ดขึ้นเต็มที่จึงเก็บผลิตผลได้

องค์ประกอบทางเคมีของถั่งเช่า

ถั่งเช่ามีส่วนประกอบทางเคมีที่สำคัญเป็น สารแมนนิทอล  (manniton) หรือกรดคอร์ดิเซพิก (cordycepic acid) มีปริมาณร้อยละ 7 – 29 (แตกต่างในระยะเติบโตต่างๆของดอกเห็ด) รวมทั้งสารคอร์ดิเซพิน (cordycepin) ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของสารอะดีโนซีน (adenosine) ยิ่งไปกว่านี้ยังเจอสารกรุ๊ปนิวคลีโอไซค์ (nucleosides) โปรตีน พอลิแซ็กคาไรค์ (polysaccharides) ไขมันสเตอคอยล (syerols) วิตามิน แร่ธาตุจำนวนบางส่วน ฯลฯ

สรรพคุณถั่งเช่า

• ช่วยเสริมความสามารถทางเพศ มีฤทธิ์บำรุงกำลังทางเพศ ช่วยทำให้น้ำอสุจิแข็งแรก เพราะว่าการกินถั่งเช่าจะนำมาซึ่งการทำให้มีเลือดไปเลี้ยงอวัยวะเพศมากยิ่งขึ้น ถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มปริมาณของสเปิร์มในสเปิร์มได้ โดยจากการเรียนในผู้ชาย 22 คนพบว่าเมื่อใช้ถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมแล้ว จำนวนของสเปิร์มในน้ำอสุจิเพิ่มขึ้น 33% อีกทั้งยังลดปริมาณสเปิร์มที่มีความผิดธรรมดาลงได้ถึง 29% และก็เมื่อศึกษาเพิ่มก็พบว่าถั่งเช่าสามารถช่วยเพิ่มความอยากทางเพศได้ 66 – 86% อีกทั้งยังมีคุณสมบัติสำหรับเพื่อการคุ้มครองและก็เสริมสร้างหลักการทำงานของต่อมหมวกไต รวมทั้งเพิ่มจังหวะที่สเปิร์มจะถือกำเนิดได้
• ช่วยปรับแนวทางการทำงานของหัวใจ ถั่งเช่า มีคุณประโยชน์ช่วยปรับให้อัตราการเต้นของหัวใจให้เป็นปกติได้ ทั้งยังยังช่วยทุเลาอาการหัวใจขาดออกซิเจน แล้วก็เพิ่มออกซิเจนให้หัวใจได้
• เสริมสร้างรูปแบบการทำงานของระบบภูมิต้านทาน ถั่งเช่ามีสรรพคุณช่วยปรับปรุงรูปแบบการทำงานของระบบภูมิต้านทานให้เป็นปกติ ช่วยให้ร่างกายสร้างเซลล์ภูมิต้านทานมากขึ้นเรื่อยๆ
• ต้านทานมะเร็ง ถั่งเช่าก็ยังมีฤทธิ์สำหรับการต้านทานมะเร็ง โดยสารคอร์ไดเซปิน (Codycepin) ที่อยู่ในถั่งเช่าถือเป็นสารที่มีความสำคัญสำหรับในการต่อต้านการเกิดมะเร็ง คุ้มครองปกป้องการเกิดแล้วก็การแพร่ไปของเนื้อร้าย
• ลดไขมันในเลือด ถั่งเช่ามีสรรพคุณควบคุมระดับไขมันในเลือด ลดคอเลสเตอรอล แล้วก็ตรีกลีเซอร์ไรด์ ซึ่งเป็นต้นเหตุของโรคภัยอื่นๆ
• ฟื้นฟูแนวทางการทำงานของไต สำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง การกินถั่งเช่าจะช่วยบรรเทาอาการลง รวมทั้งทำให้สุขภาพไตดีขึ้น ทั้งยังยังลดความย่ำแย่ของไตที่เกิดขึ้นมาจากสารพิษตกค้างได้
• เสริมสร้างการทำงานของตับ การกินถั่งเช่าเป็นอาหารเสริมจะช่วยลดผลกระทบจากพิษ และก็ป้องกันการเกิดพังพืดในตับ สารต้านอนุมูลอิสระก็ยังเข้าไปเพิ่มประสิทธิภาพแนวทางการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ลดความหลีกเลี่ยงสำหรับในการกำเนิดโรคไวรัสตับอักเสบได้ด้วย
• บำรุงโลหิต สารที่อยู่ในถั่งเช่าก็ยังช่วยสร้างเสริมแนวทางการทำงานของระบบโลหิต ทำให้ร่างกายสร้างไขกระดูกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆซึ่งทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงแล้วก็เซลล์เม็ดเลือดขาวถูกผลิตในจำนวนที่พอเพียงต่อร่างกาย
• ลดระดับน้ำตาลในเลือด ถั่งเช่านับว่าเป็นสมุนไพรอีกประเภทที่ช่วยลดน้ำตาลได้ โดยมีการศึกษาพบว่าการกินถั่งเช่าวันละ 3 กรัม จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ถึง 95%

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ถั่งเช่า

ขนาดบริโภคของผู้ใหญ่ (อายุมากกว่า 18 ปี) ในวันแล้ววันเล่า ราวๆ 3 – 9 กรัม

การศึกษาทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่า

มีรายงานการเรียนฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของถั่งเช่าจำนวนมาก ทั้งฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน ต้านมะเร็งทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นลักษณะการทำงานของหัวใจรวมทั้งเส้นโลหิตปกป้องรักษาไตรวมทั้งตับ ต่อต้านอนุมูลอิสระ ฯลฯ

• ฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน เมื่อให้สารกรุ๊ปพอลิแซ็กคาไรด์ที่แยกได้จากถั่งเช่าแก่หนูเมาส์โดยฉีดเข้าหลอดโลหิตดำในขนาด 35 มก./กก. ตรงเวลา 5 วัน เรียนรู้เภสัชจลุกลนศาสตร์ของสารดังกล่าวในหนูเมาส์ต่อระบบภูมิคุ้มกันเทียบกับกรุ๊ปควบคุม พบว่าสารพอลิแซ็กคาไรด์แต่ละชนิดสามารถเพิ่มประสิทธิในการสนองตอบของระบบภูมิคุ้มกันดรรชนีม้าม (spleen index) ดรรชนีนิไทมัส (thymus index) และก็เพิ่มประสิทธิภาพการกลืนรับประทานของเซลล์แมคโครฟาจ (macrophages)
• ฤทธิ์ต้านโรคมะเร็ง เมื่อให้ถั่งเช่าแก่หนูเมาส์ในขนาด 50 มก./โล พบว่ามีฤทธิ์ยั้งเซลล์ Hela โดยมีอัตราการเติบโต ดรรชนีทิคส์ (mitotic) ความรู้ความเข้าใจในการเติบโตของไขมันส่วนนุ่มต่ำยิ่งกว่ากลุ่มควบคุม โดยตำแหน่งที่ถูกทำลายเด่นชัดที่สุดคือนิวเคลียส ยิ่งไปกว่านี้ยังพบว่าถั่งเช่าในขนาด 50 มิลลิกรัม/โล มีฤทธิ์ยั้งเซลล์ของโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวหนูเม้าส์ และก็มีฤทธิ์ต่อต้านเนื้องอกและยั้งการแพร่กระจายตามธรรมชาติของมะเร็งปอดหนู่เมาส์
• ผลต่อระบบหัวใจและเส้นโลหิต มีรายงานการศึกษาในเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจที่แยกจากกายหนูแรท  โดยใช้เซลล์ myocytes ของหนูแรทแรกเกิด ดูกรุ๊ปเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจวาดภาพเซลล์ pollex โดยใช้ตัวแปลงสัญญาณจากแสงพบว่าถั่งเช่าในขนาด 0.66  มิลลิกรัม/มิลลิลิตร สามารถชะลออัตราการเต้นของเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ pollex ได้ อีกการทดสอบหนึ่งพบว่าสารสกัด 70% แอลกอฮอล์จากเส้นใยเห็ดของถั่งเช่ามีฤทธิ์เพิ่มการไหลเวียนของเลือดสุนัขที่ถูกสูดดมยาสลบและก็ลดระดับความดันเลือด
• ฤทธิ์ปกป้องรักษาไต มีรายงานการเล่าเรียนในหนูแรทที่ได้รับยาไซโคลสปอริน (cyclosporine) ซึ่งเป็นพิษต่อไตประเภทรุนแรง พบว่าถั่งเช่าสามารถลดพิษของยาไซโคลสปอรินที่มีต่อไต แล้วก็ลดพิษของสมุนไพรเหลยกงเถิง
• ฤทธิ์ต้านทานอนุมูลอิสระ ชะลอความแก่ มีกล่าวว่าสารสกัดถั่งเช่ามีฤทธิ์ชะลอความแก่ของหนูถีบจักรที่ถูกเหนี่ยวนำด้วย ดี-กาแล็กโตสโดยถั่งเช่าช่วยเพิ่มความทรงจำในหนูแก่ เพิ่มประสิทธิภาพลักษณะการทำงานของตับ สมอง เม็ดเลือดแดง เอนไซม์ซุปเปอร์ออกไซด์ดิสไม่วเตส (super oxide dismutase; SOD) รวมทั้งเลือดทั้งผอง ลดระดับเอนโซม์โมโนเอมีนออกซิเดส (malondiadehyde; MDA) ในตับและก็สมอง

การศึกษาทางพิษวิทยาของถั่งเช่า 

มีรายงานการศึกษาความเป็นพิษของถั่งเช่า พบว่าขนาดสูงสุดของถั่งเช่าที่หนูเมาส์สามารถทนได้คือ 45 กรัม/กิโล  หรือประมาณ 250 เท่าของขนาดที่ใช้ในคน เมื่อให้สารสกัดถั่งเช่าโดยฉีดเข้าท้องหนูเมาส์  ขนาดที่ทำให้หนูตายร้อยละ 5 (LD 50) มีค่าเท่ากับ 27.1 กรัม/กก. เมื่อได้รับยาเกินขนาดจะมีลักษณะอาการเริ่มด้วยการขัดขวางทั่วๆไป ตามด้วยการกระตุ้นทั่วไป กระตุก ชัก รวมทั้งกดระบบทางเดินหายใจ นอกนั้นยังพบว่าถั่งเช่าไม่เป็นพิษต่อตัวอ่อน และไม่ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโต ไม่มีฤทธิ์ทำให้เกิดทารกวิรูป ในหนูเมาส์

ข้อแนะนำ ข้อควรระวัง

• ควรจะระวังการใช้ในคนไข้เบาหวาน เนื่องด้วยถั่งเช่ามีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด จะไปเสริมฤทธิ์กับยาลดน้ำตาลในเลือด
• ต้องระวังการใช้ในคนเจ็บที่ได้รับยากลุ่มคุ้มครองการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด เนื่องจากถั่งเช่ามีฤทธิ์ต้านการยึดกลุ่มของเกล็ดเลือด
• ต้องระวังการใช้ในคนไข้ที่ได้รับยากดภูมิต้านทาน ที่เป็นแบบนี้ก็เพราะถั่งเช่ามีฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิต้านทาน